Lornetka – jaką kupić? Na co zwrócić uwagę?

Ciekawość to pierwszy stopień do… wiedzy! To właśnie ludzkie zainteresowanie otaczającym nas światem jest siłą napędową rozwoju. Jeśli chcesz poznawać przyrodę na własną rekę, z pewnością zastanawiasz się nad zakupem swojej pierwszej lornetki. Z artykułu dowiesz się, jakie istnieją rodzaje lornetek i czym się charakteryzują, a ponadto przeczytasz, na co warto zwrócić uwagę przy zakupie swojej pierwszej lornetki.

Lornetka to podstawowy element wyposażenia obserwatora przyrody – od ornitologii, aż po obserwacje astronomiczne. Pierwszy krokiem do zrozumienia, jaką lornetkę wybrać, jest oczywiście świadomość tego, co chcemy przez nią oglądać. Następnie warto zrozumieć różnice pomiędzy rodzajami lornetek i dowiedzieć się, jakie parametry są kluczowe przy wyborze najlepszego narzędzia dla naszych potrzeb i portfela.

Rodzaje lornetek i ich zastosowanie

Lornetka astronomiczna

W tej dziedzinie najczęściej spotykanym i profesjonalnym narzędziem jest oczywiście teleskop. Jednak lornetki astronomiczne jak najbardziej mogą stanowić idealne wprowadzenie dla początkujących, którzy chcą rozpocząć swoją przygodę z obserwowaniem nocnego nieba. Ich niewątpliwą zaletą jest oczywiście obserwacja obuoczna, która będzie mniej męcząca dla wzroku, niż korzystanie z teleskopu.

Kluczowym parametrem takiej lornetki jest duża źrenica wyjściowa (nasze źrenice w ciemności oczywiście się powiększają, więc wybierz min. 5-6 mm w tym parametrze), która przełoży się na jasność obrazu.

Równie ważna jest średnica obiektywu. Rekomendowane jest wybieranie lornetek o średnicy obiektywu wynoszącej minimum 50 mm, a jeszcze lepsze widoki zapewniają te o średnicy z zakresu 70-100 mm. Taka lornetka jest oczywiście większa i cięższa, umożliwi jednak obserwację powierzchni księżyca czy przelotu komety. Ponadto przy bardzo czystym niebie i sprzyjających warunkach umożliwia zauważenie mgławic i gromad gwiazd.

Należy pamiętać o tym, że wybierając lornetkę astronomiczną o wysokich paramaterach, z dużą dozą prawdopodobieństwa będziemy potrzebować do niej statywu, z uwagi na jej rozmiar i ciężar.

Lornetka dachowa

Lornetki z pryzmatem dachowym, mimo wyższej ceny, cieszą się popularnością ze względu na swoją precyzję i niezawodność. Oferują bardziej wszechstronne zastosowanie, dlatego często wybierane są zarówno przez ornitologów, jak i obserwatorów sportów outdoorowych, czy nawet wojsko.

Wspomniany pryzmat dachowy to system, w którym soczewki obiektywu pozostają w jednej linii z okularami. Przekłada się to na kompaktowość i lekkość tego rodzaju lornetki, a co za tym idzie – jej łatwy transport i aktywne użytkowanie.

Standardową cechą lornetki dachowej jest wewnętrzny system ogniskowania, co umożliwia zbudowanie konstrukcji całkowicie odpornej na wodę, pył i wilgoć – tę cechę powinna mieć każda dobra lornetka tego typu.

W kwestii powiększenia obrazu i średnicy obiektywu przekrój jest duży, dlatego wybierając drogą i zaawansowaną lornetkę dachową, najlepiej dostosować parametry do własnych potrzeb obserwacyjnych. Zwróć uwagę na minimalną odległość ostrzenia, bo niektóre lornetki dachowe oferują ten parametr na poziomie mniejszym nawet niż 2 metry – co znacznie rozwija Twoje możliwości jako obserwatora.

To dobry wybór dla osób, które wymagają lornetki o dużej wszechstronności, odporności i kierują się myślą o intensywnym używaniu jej przez lata.

Lornetka porro

Lornetki z pryzmatem porro, mimo większych rozmiarów i ruchomego mostka okularowego, oferują doskonałą jasność i kontrast obrazu. Ich konstrukcja bazuje na zjawisku całkowitego odbicia zewnętrznego, co oznacza, że żadna z powierzchni pryzmatu nie wymaga naniesienia na nią lustrzanej powłoki. Odbicie światła wynika tutaj z optymalnego nachylenia ścian względem wiązki światła, co pozwala na uzyskanie praktycznie bezstratnego odbicia.

Ponadto bieg światła nie powoduje przesunięć fazowych, które niekorzystnie wpływają na rozdzielczość obrazu. Dzięki temu oferuje jaśniejszy i bardziej kontrastowy obraz niż lornetka dachowa w takiej samej cenie – w przypadku tej drugiej tego typu ulepszenia wpływają niestety na jej koszt.

Warto zwrócić uwagę zwłaszcza na gabaryty lornetki porro – są zwykle szerokie i wyważone tak, by trzymać je w dwóch rękach, dlatego nie będą odpowiadać każdemu.

Z drugiej jednak strony oferują szerokie zastosowanie – od obserwacji przyrody, aż po

Kluczowe parametry lornetek

Oznaczenie

Tajemniczo brzmiące oznaczenia 10x42 lub 8x32 pozwalają zrozumieć najważniejsze parametry lornetki. Cyfra przed x oznacza wielokrotność powiększenia, więc dzięki niej wiemy, ile razy obserwowany przedmiot będzie większy w stosunku do tego, jak widzimy go nagim okiem.

Natomiast cyfra za x oznacza średnicę obiektywu wyrażoną w milimetrach. Lornetka 10-22x50 oferuje powiększenie przedmiotu o 10 do nawet 22 razy i posiada obiektyw o średnicy 50 mm.

Powiększenie

Powiększenie lornetki mówi nam, ile razy obiekt będzie przybliżony w porównaniu do obserwacji gołym okiem. Zbyt duże powiększenie może powodować drżenie obrazu, dlatego warto wybierać lornetki o powiększeniu do 12 razy, chyba że zamierzamy korzystać z nich np. przy pomocy statywu lub chociażby improwizowanego podparcia, jak np. worek z piaskiem.

Warto pamiętać o tym, że im większe powiększenie, tym większa musi być średnica obiektywu, aby uzyskać jasny, wyraźny obraz.

Średnica obiektywu

Średnica obiektywu wpływa na ilość światła docierającego do lornetki i jakość obrazu. Im większa średnica, tym jaśniejszy i bardziej szczegółowy obraz, jednak także większe gabaryty i waga lornetki.

Ten parametr wiąże się z źrenicą wyjściową, czyli krążkiem obrazowym w okularach lornetki. Obliczamy go poprzez podzielenie średnicy obiektywu przez powiększenie – przykładowo lornetka 10x70 będzie wyposażona w źrenicę wyjściową o średnicy aż 7 mm. Ludzka źrenica osiąga taką szerokość wyłącznie w warunkach dużego zaciemnienia, dzięki czemu wiesz już, że duża lornetka 10x70 sprawdzi się w przypadku obserwowania nocnego.

Z kolei lornetki o parametrach, jak np. 10x25, 8x32 czy 10x42 znajdą lepsze zastosowanie podczas dziennych obserwacji.

Uniwersalność i pole widzenia

Trudno mówić o lornetce w pełni uniwersalnej, dlatego bardzo ważna jest świadomość tego, co chcemy obserwować, jeśli planujemy zakup lornetki. Jeśli jednak nie możesz się zdecydować, dobrym początkiem będzie lornetka o parametrze 8x42.

Tego typu parametr oferuje stosunkową lekkość i kompaktowość przy źrenicy wyjściowej 5,25 mm, co, jak już wiesz, pozwoli Ci na obserwację zarówno dzienną, jak i nocną. Choć powiększenie lornetki nie jest imponujące, bez problemu utrzymasz stabilny obraz bez posiłkowania się statywem.

Dodatkowo tego typu lornetki oferują duże pole widzenia, czyli rozmiar obserwowanego obszaru. Im większe pole widzenia, tym większa swoboda obserwacji, co pozwala na wygodne badanie przyrody.

Powłoki antyrelfeksyjne i wodoodporność

Przy wybieraniu lornetki warto zwrócić uwagę na jej dodatkowe parametry, takie jak powłoki antyrefleksyjne i wodoodporność, które znacznie ułatwią użytkowanie zakupionego sprzętu, a także przedłużą jego żywotność.

Dobrej jakości powłoki antyrefleksyjne przekładają się na lepszą transmisję światła, dobre odwzorowanie kolorów, a także zredukują zjawisko wielokrotnego odbicia, które przypomina znany z fotografii efekt flary.

Wodoodporność z kolei wyklucza wewnętrzne zaparowanie optyki, które niestety utrudnia obserwacje. Dokładne uszczelnienie konstrukcji wpływa również na zabezpieczenie jej przed pyłem i mikroorganizmami, które są niezwykle niebezpieczne dla układów optycznych.

Podsumowanie

Wybór odpowiedniej lornetki zależy od indywidualnych preferencji oraz planowanych zastosowań. Warto dokładnie przeanalizować potrzeby i zwrócić uwagę na kluczowe parametry, aby móc cieszyć się satysfakcjonującymi obserwacjami przez wiele lat. Dzięki artykułowi znasz już podstawowe rodzaje lornetek oraz ich kluczowe parametry, co pozwoli ci na świadomy i przemyślany zakup wymarzonej lornetki. Zapraszamy!

Poprzedni wpis >>

FOTOGRAFOWANIE REFRAKCJI